مجله بنیادی
سوزندوزي از رايجترين و در عين حال شاخصترين هنرهاي متداول در ميان زنان قوم بلوچ است که عليرغم
برخورداري از شهرت فراوان در اغلب پژوه شهاي انجام شده در اين عرصه، کمتر به ساختار صوري حاکم بر نقوش آن پرداخته شده است.هنر سوزندوزی بلوچی یکی از خلاقانه ترین و منحصر به فرد ترین هنرهای دستی در بین بیشتر گونه های هنرهای دستی است که (در شهرستان سراوان استان سيستان و بلوچستان) و جنب ههاي ارتباطي ساختار نقوش آن با عناصر طبيعت صورت پذيرفته است، با فرض بر اينکه طبيعت در ايجاد ساختار صوري نقوش سوز ندوزي بلوچ نقش مهمي بر عهده دارد، کوشيده است به اين پرس شها پاسخ دهد که آيا بين اين نقوش با عناصر طبيعت ارتباطي وجود دارد يا خير، و اگر چنين است اين نگار ههارا با تکيه بر عناصر طبيعت به چند دسته میتوان تقسيم کرد. در اين تحقيق به شيوة توصيفي و تحليلي ساختار صوري نقوش سوز ندوزي بلوچ در دو گروه نقوش گياهي و حيواني بررسي شده است. نتيجة اين بررسي نشان از آن دارد که زنان سوز ندوز بلوچ در طراحي نقوش طبيعي، ضمن توجه به روابط زيباي يشناختي و محيط پيرامون، نقش کارکردي آ نها را نيز در تناسب با شيوة طراحي هندسي مد نظر قرار داد هاند.
سوز ندوزي از رایجترین هنرهاي صنایعي در ميان زنان بلوچ ايراني است. نقوش سوز ندوزي بلوچ، گرچه در ظاهر به گونة اشکال منظم هندسي بر روي پارچه نقش م يبندد، غالباً از ميان عناصر طبيعي محيط برگرفته م يشود. تنوع، زيبايي و اصالت اين نقوش از يک سو و پيوستگي قابل ملاحظة آ نها با طبيعت و محيط پيرامون از ديگر سو سبب شده است تا تأثيرپذيري اين نگار هها از صور طبيعي در تحقيق حاضر مورد بررسي قرار گيرد. همچنين توجه به کيفي تهاي زيبايي شناختي و اصل هماهنگي نقوش طبيعي با هندسة حاکم بر آ نها از موارد ديگر مورد توجه در پژوهش حاضر است.
در اين تحقيق، که با هدف نشان دادن تأثير عناصر طبيعي بر نقوش سوز ندوزي بلوچ صورت پذيرفته است، اين فرضيه مطرح شده که طبيعت و عناصر سازندة آن در طراحي اين نگار هها تأثير بسيار زيادي داشته و بين نقوش طبيعي سوز ندوزي و عناصر طبيعت ارتباط تنگاتنگي وجود دارد. زنان سوز ندوز بلوچ در جستجوي تزيينات ايد هآل خويش، ضمن استفاده از عناصر هندسي ساده،
فضاي حقيقي طبيعت را با فضاي مجازي اين آثار در هم آميخته و ارتباط بصري مناسبي را ميان نقوش برقرار کرد هاند. مه مترين سؤالاتي که در اين زمينه م يتوان مطرح کرد بدين قرار است:
آيا ميان عناصر طبيعت با نقوش رايج در سوز ندوزي
بلوچ ارتباطي وجود دارد يا خير؟
اين نگارهها را با تکيه بر عناصر طبيعت به چند دسته میتوان تقسيم کرد؟
تقسیمات این هنر بیشتر بر گرفته شده از ذهنیت و خلاقیتی است که هنرمندان و بانوان هنرمند در سیستان و بلوچستان در ذهن و دستان خود دارد دسته بندی می شود و بر روی پارچه ها نقش می بندد .
بخش اول
منبع :
نام مقاله : مطالعه موردی عیوب در تولید صنعتی منسوجات دوزی
نویسندگان : دانشگاه فنی صوفیه ( بلغارستان )
کتر :رادوستینا، آ ، انجلوا و دکتر : دانیلا سافرونوا
نام مقاله : ساختارصوري نقوش طبيعي در سوز ندوزي زنان بلوچ (با تأکيد
برنمون ههاي شهرستان سراوان)
مرضيه قاسمي* سکين هخاتون محمودي- دکترسيدرسول موسوي حاجي
